به گزارش خبرنگاران گروه اقتصاد گزارش خبر، دیماه ۱۴۰۴ برای محمدرضا فرزین، رئیس کل ۶۰ ساله بانک مرکزی، ماهی متفاوت است؛ نه فقط بهدلیل نوسانات کمسابقه بازار ارز و تشدید نگرانیهای معیشتی، بلکه از آن رو که سومین سال حضور او در ساختمان شیشهای میرداماد به پایان میرسد. حضوری که حالا و در آستانه ورود به سال چهارم، با گمانهزنیهای جدی درباره کنارهگیری یا استعفا همراه شده است.
در روزهایی که بازار ارز با جهشهای ساعتی دلار و ثبت رکوردهای تاریخی، افت مداوم ارزش ریال و تشدید نااطمینانی در کف بازار دستوپنجه نرم میکند، خبر استعفای فرزین رئیس کل بانک مرکزی حدود یک هفته است در فضای خبری و غیررسمی مطرح شده؛ خبری که بر خلاف گذشته از سوی دولت و بانک مرکزی تکذیب نشده است. همین سکوت، بر گمانه زنیها دامن زده و این تصور را تقویت کرده که فرزین به ایستگاه پایانی رسیده و باید منتظر تصمیم نهایی رئیسجمهور و صدور حکم برای رئیس کل جدید بود؛ مدیری که احتمالاً کار خود را در شرایطی آغاز خواهد کرد که نرخ دلار در کانال ۱۳۰ تا ۱۴۰ هزار تومان قرار دارد و مسیر پیشرو، مسیری کمچالش نخواهد بود.
اما پرسش اصلی این است: چه کسانی گزینههای احتمالی جانشینی فرزین هستند؟
در روزهای اخیر، اسامی متعددی در رسانهها و محافل کارشناسی مطرح شده که برخی از آنها، بهواسطه سابقه و تجربه، شانس بیشتری برای حضور در طبقه شانزدهم میرداماد دارند.
در صدر این فهرست، نام عبدالناصر همتی دیده میشود؛ وزیر پیشین اقتصاد و رئیس کل اسبق بانک مرکزی. همتی که از مرداد ۱۳۹۷ تا خرداد ۱۴۰۰ سکان بانک مرکزی را در دست داشت، در مقطعی منصوب شد که بازار ارز شرایطی مشابه امروز را تجربه میکرد. خروج آمریکا از برجام، تشدید تحریمها و جهش انتظارات تورمی، فضایی ملتهب را رقم زده بود. با این حال، در ماه های ابتدایی حضور او، مجموعهای از تغییرات سیاستی باعث شد از شتاب صعودی نرخ ارز کاسته شود و ثباتی نسبی به بازار بازگردد. همین تجربه، بار دیگر نام او را بهعنوان گزینهای محتمل مطرح کرده است.
گزینه دوم، علی دیواندری است؛ مدیرعامل اسبق بانکهای ملت و پارسیان و رئیس پیشین پژوهشکده پولی و بانکی بانک مرکزی. دیواندری که در دولت یازدهم و دوازدهم نیز از گزینههای جدی ریاست بانک مرکزی بود، در نهایت جای خود را به همتی داد، اما همچنان بهعنوان چهرهای آشنا در سیاستگذاری پولی شناخته میشود.
محمدحسین رحمتی سومین گزینه مطرحشده است. او در حال حاضر معاون سازمان برنامه و بودجه و درگیر فرآیند بودجهریزی سال آینده است. رحمتی، عضو هیئت علمی دانشگاه صنعتی شریف و دارنده دکترای اقتصاد از دانشگاه تگزاس آمریکاست. نام او پیشتر با گزارشی درباره پیشبینی نرخ ارز در سالهای آینده بر سر زبانها افتاد؛ گزارشی که واکنشهای مختلفی در فضای کارشناسی بههمراه داشت.
در کنار این سه چهره، نامهای دیگری نیز در محافل غیررسمی شنیده میشود. سید حمید پورمحمدی، رئیس سازمان برنامه و بودجه و معاون رئیسجمهور، از جمله این گزینههاست. پورمحمدی سابقه حضور در بانک مرکزی را در کارنامه دارد؛ از قائممقامی در دوره محمود بهمنی تا مشاور عالی در دوره طهماسب مظاهری. او در سال ۱۴۰۰ نیز بهطور غیررسمی بهعنوان گزینه ریاست بانک مرکزی مطرح شد، هرچند آن خبر بعداً تکذیب شد.
همچنین از فرشاد حیدری، مدیرعامل پیشین بانک منحلشده آینده و معاون سابق نظارتی بانک مرکزی، بهعنوان یکی دیگر از گزینهها یاد میشود. در نهایت، نام سید کامل تقوینژاد، دبیر هیئت دولت مطرح شده وی پیشتر به عنوان معاون وزیر امور اقتصادی و دارایی و رئیس کل سازمان امور مالیاتی فعالیت می کرد در فهرست گمانهها قرار دارد.
در مجموع، آنچه بیش از نامها اهمیت دارد، شرایطی است که رئیس کل آینده بانک مرکزی در آن مأموریت خود را آغاز خواهد کرد؛ شرایطی که تصمیمگیری پولی و ارزی را بیش از هر زمان دیگری به آزمونی دشوار تبدیل کرده است.
